Op de Zeilnoord dag van 2025 hebben we een gesprekstafel geleid over ‘meerdere nachten doorvaren’. Onderstaande hebben we daar verteld.

Basis om met een beperkte bemanning (2 personen) meerdere nachten door te kunnen varen is voor ons VERTROUWEN hebben in elkaar door REGELS en STRUCTUUR.

VERTROUWEN is nodig om het varen over te laten aan de ander als het tijd is om te slapen. Bij 1 nacht doorvaren kan ‘de hoofd-schipper’ grotendeels wakker blijven en kort overdag bijslapen. Bij meerdere nachten doorvaren is het belangrijk om allebei ‘de schipper’ te kunnen zijn en allebei voldoende slaap te krijgen.

De REGELS die wij hebben en ons helpen bij meerdere nachten doorvaren zijn:

1. Behoudende zeilvoering in de nacht. Liever wat langzamer dan kans om ’s nachts op het randje te moeten zeilen en vervelende zeilhandelingen te moeten doen.
2. Degene op wacht zit aangelijnd en blijft in de kuip. We maken de ander wakker als het nodig is om de kuip te verlaten. Alle zeilhandelingen kunnen wij vanuit onze middenkuip doen.
3. Degene op wacht mag alle zeil- en koerswijzingen alleen doen. Bij twijfel maken we de ander wakker. Soms stellen we zeilhandelingen uit tot de wachtwissel om de ander juist niet wakker te maken.
   Aan het begin van de nacht bespreken we de te varen route en welke bijzonderheden er onderweg zijn. De route staat geplot in ons navigatiescherm.
4. We zetten ‘s nachts altijd de RADAR aan. Ook bij goed zicht. Ook staan het AIS alarm en het RADAR alarm aan (op 2 nm afstand). Behalve in drukke gebieden.
5. Zorg voor goed zicht naar voren. We hebben bijv. geen bijboot voorop liggen die het zicht kan belemmeren en ook de lijnen bij de mast hangennzodanig dat ze zo min mogelijk zicht blokkeren.

De volgende zaken geven ons goede STRUCTUUR bij meerdere nachten doorvaren.

1. De nacht begint rond 20.00 uur. Dan ruimen we de boot op voor de nacht. De bimini gaat er dan bijvoorbeeld af. Alle lijnen leggen we binnen de kuip. De zeilvoering gaat naar behoudend.
2. Ons wachtschema is: Toine 20/21-00, Mira 00-03, Toine 03-06, Mira 06-09/10. Daar houden we ons altijd strikt aan. Zo weet degene die slaapt ook waar die aan toe is. Bij slecht weer of moeilijke situaties zijn we samen wakker. Overdag halen we de slaap dan wel in.
3. In drukke gebieden zitten we actief buiten. We kunnen ook volledig vanuit binnen navigeren zonder naar buiten te hoeven. Dat doen we ook als het mistig is (en buiten toch niets te zien) of koud en niet al te drukke gebieden. In rustige gebieden mag degene die wacht heeft hazenslaapjes van 15-18 min doen. Iphone is de wekker.
4. Een goede en rustige slaapplek is belangrijk. Wij gebruiken de bank in de kajuit én matrassen op de grond zo dicht mogelijk bij de kiel (in het gangetje naar de achterkajuit). We slapen bij zeegang nooit voorin de punt en ook niet achter op ons bed. Mira gebruikt altijd oordopjes.
5. De 1e nacht is geen maatstaf. Meestal zijn we de 2e of 3e nacht pas ingeslingerd, zeker bij wat zeegang. Overdag houden we ons dan ook rustig.

VERDER BELANGRIJK:

1. Bouw ervaring stap voor stap op. Wij hebben eerst 1 nacht gedaan. De eerste keer 2 nachten was van Vlieland naar Mandal in 2007. In 2008 hebben we 2 nachten vanuit Zuid-Bretagne terug naar NL gevaren. Rondje Atlantic 2009-2010 van 3 (Golf v B) naar 4 (Madeira) naar 6 (Gambia) en 14 (oversteek).
2. Kies voor de eerste keer meerdere nachten doorvaren voor een goed weervenster.
3. Een nachtje motoren met rustig weer vinden we niet erg als ons dat naar een mooie bestemming brengt. We zetten de motor dan altijd wel op een rustige en zuinige stand.
4. We hebben onlangs de tip gekregen van hoofdlampjes met rood licht op hebben als je op wacht zit. Dit hebben we zelf nog niet uitgeprobeerd.